قالی کرمان

این دوره هم زمان با زوال شال بافی در کرمان است. طراحان قالی در کرمان در موج گسترش قالی بافی، طرح هایی براساس نقشه شال های کرمان یعنی نگاره های بته جقه و کاربردهای گوناگون آن تهیه می کردند. کاربرد نام عصر ترمه به خاطرالهام گرفتن از همین شال های ترمه می باشد. عصر بازگشت این دوره در واقع دوره بازگشت به نقوش سنتی می باشد. با پایان یافتن جنگ جهانی اول و تغییر سلیقه بازار در آمریکا، تغییر اساسی در طرح های کرمان به وجود آمد و نقش و نگاره های صفوی مورد تقلید هنرمندان کرمان قرار گرفت. نقشه های اسلیمی و گل های شاه عباسی و نقش های قاب قرآنی و ترنج و لچکهای انبوه رایج شد. در اواخر این دوره باز هم به علت بحران اقتصادی در آمریکا و توقف خریدها و سفارشات، شاهد تمایل طراحان به نقوش قبلی هستیم. عصر گوبلن وجه تسمیه این دوره به خاطر تأثیر گرفتن نقوش قالی ها از طرح های فرانسوی بنام گوبلن می باشد، در واقع می توان گفت، طرح های قالی در این دوره اصالت خود را از دست می دهند. نقش های اوبوسن و ساونری که همگی گوبلن خوانده می شوند، یکسر از فرانسه می رسید و بر دست نقاشان کرمانی باسمه برداری می شد و به کارگاه می رفت شاید بتوان گفت که در همین دوره است که موتیفی به نام گل فرنگ وارد قالی های ایران می شود. به طور کلی آنچه موجب شهرت طرح ها و نقوش کرمان شده است، استفاده از موتیف های بسیار ریز که به صورت گسترده در زمینه قالی پخش شده اند و یک طرح پرکار را بوجود آورده اند. نکته قابل ذکر دیگر این است که طراحان کرمانی از نقوش گل و برگ و درخت استفاده کرده و می کنند. شرکت سهامی فرش کرمان نیز با بیش از ۶۰ سال سابقه از قدیمی ترین تولیدکنندگان فرش های اصیل کرمان است. از جمله طرح های معروفی که در کارگاه های قالی بافی کرمان بافته می شود به طرح هایی چون سبزی کار، طرح های تصویری و افشان می توان اشاره کرد که بهترین طرح های سبزیکار اغلب در حوزه قالی بافی راور بافته می شود و مهم ترین آنها عبارتند از: طرح حافظ، لیلی و مجنون، خیام و منظره. طرح های افشان به ویژه افشان شاه عباسی که شاید برترین آن ها در دوره معاصر، حاصل دست توانای طراحان خاندان شاهرخی بوده است و نیز نقوش قاب قرآنی، انواع درختی، گلدانی تلفیقی از دیگر طرح های معروف کرمان است و انواع گل فرنگ طرح های گوبلنی در اوایل سده سیزدهم هجری شمسی بخش مهمی از طرح های منطقه کرمان را به خود اختصاص داد که برگرفته از هنرهای تزئینی غیرایرانی بود و طرح های شکارگاه، بازوبندی، خشتی و لوزی خاتم از دیگر طرح های این منطقه هستند. در مورد طرح های رایج امروزی در کرمان نویسندگان کتاب های مقدمه ای بر شناخت قالی ایران و فرشنامه ایران معتقدند که این طرح ها عبارتند از: طرح های خوشه انگوری، سبزیکار چمنی، گلدانی و درختی، ستونی ۳۳ پل، برگ چغندری، قاب قرآنی، بته جقه ای، لچک ترنج کف ساده و هم چنین نقشه های گل فرنگ و گوبلن یا نقشه های شکارگاه و افشان، بازوبندی، خشتی. به طور کلی قالی های کرمان را می توان به دو گروه شهری باف و عشایری باف تقسیم کرد که شهر کرمان مهم ترین مرکز عرضه قالی های شهری باف و سیرجان مهم ترین مرکز عرضه فرش های عشایری هستند.
قالی کرمان


اشتراک گزاری
5179
مشاهده


;